Teknoloji hızla gelişmeye devam
ederken sıkça kullanılan kargo ve taşımacılık alanlarından birisi havayolu
taşımacılığı olarak bilinmektedir. Uzun mesafeli lojistik faaliyetlerde pek çok
kolaylıkla beraber karşınıza çıktığı görülmektedir. Güvenli ve hızlı bir
taşımacılık hizmeti sunan hava kargo faaliyetlerinde Incoterms de ön planda tutulmaktadır. Öne çıkan avantajlarla
beraber birçok teslimat şekli ortaya çıkmaktadır. Farklı teslimat şekillerinin
var olması alıcı ve satıcı taraflar için en uygun olan seçeneğin belirlenmesini
sağlamaktadır.
Hava kargo seçenekleri içerisinde
teslimat aşamasında kullanılanlar arasında, belirlenen yere teslimat, iş yerine
teslimat, taşıma ücreti ödenmiş teslim şeklinde birçok seçenek bulunmaktadır.
Hava kargo Incoterms teslim şekilleri
arasından yapılan seçimler de alıcı ve satıcının talepleriyle bağlantılıdır.
Pek çok çeşitliliğin olması da süreçlerin çok daha sorunsuz bir şekilde
tamamlanmasını sağlamaktadır. Ticari süreçlerin daha verimli ve başarılı
şekilde devam etmesinde önemli bir etkisi bulunmaktadır. Firmaların,
şirketlerin kendi taleplerine ve ihtiyaçlarına uygun olacak şekilde faaliyet
göstermelerinde etkilidir. Hem alıcı hem de satıcı tarafın arasında anlaşarak
ithalat ve ihracat süreçlerini yönetmesinde rol almaktadır. Bundan ötürü de pek
çok kişi incoterms nedir, neden
önemlidir şeklinde araştırmalar yapmaktadır.
Gönderi, gümrükleme, sigorta ve
dokümantasyon gibi lojistik faaliyetler için ödeme yapmak, yönetmek gibi
konularda kimin sorumlu olduğu Incoterms ile belli olmaktadır. Bu tarz
prosedürlerin tamamı içerisinde yer almaktadır. İncoterms açılımı ise International commercial terms şeklindedir.
Hem satıcı hem de alıcı tarafların sorumluluklarını tanımlamaktadır. Ayrıca
uluslararası kabul gören kurallardan oluştuğu bilinmektedir. Uluslararası
Ticaret Odası tarafınca, uluslararası işlemlerde malların satışı için satıcıların
ve alıcıların sorumluluklarını tanımlayan kuralları bulunmaktadır. Bu kurallar
toplamda on bir tanedir. Alıcı tarafların sorumluluklarını belirleyen kurallar,
bu işlemlerde alıcı ve satıcılar tarafınca üstlenilecek görevleri
netleştirmektedir. Aynı zamanda maliyetlerin ve olası risklerin netleşmesinde
de önemli bir yere sahiptir. Bundan ötürü incoterms her yıl olacak şekilde
güncellenmektedir.
İlk olarak 1936 yılında
yayınlanan Incoterms, zamanla revize edilmiştir. Bundan ötürü çeşitli incoterms
açıklamaları görmek mümkündür. Son halini 2010 yılında aldıktan sonra 1 Ocak
2011 yılında yürürlüğe girmiştir. Var olan tüm versiyonların sözleşmelerde ve
belgelerde belirtilecek şekilde kullanılması söz konusudur. Pek çok kişinin
merak ettiği durumlardan birisi ise Incoterms zorunlu mu sorusudur. Ancak
uluslararası satış sözleşmelerinde yer alan Incoterms kuralları zorunlu değildir.
Karşınıza çıkacak olan incoterms
çeşitleri için belirli kurallar ve tanımlar bulunmaktadır. Bunları
sıralamak gerekirse;
1. Ex
Works (EXW) yani fabrikada teslim, satıcı tarafın en az risk ve sorumluluğunun
olduğu şekildir. Burada satıcının malları yüklemenin yapılacağı noktada hazır
şekilde bulundurması gerekir. Bu aşamadan sonrasında Incoterms ödeme şekilleri içinde de alıcı taraf, oluşan tüm
giderlerden ve risklerden sorumlu tutulmaktadır. Satıcı tarafsa malın yüklenme
ve gümrük işlemlerinden sorumlu tutulmamaktadır.
2. Free
Carrier (FCA) yani taşıyıcıya teslim, ikinci en az riskli taşıma şekli olarak
bilinir. Satıcı malların sevk işlemini belirlenmiş olan noktaya kadar yapar.
Gümrük işlemlerinin ardından gümrükten geçirilir ve malların belirlenen noktaya
teslim edilmesiyle satıcının sorumluluğu son bulur. Bu adımdan itibaren tüm
risk ve sorumluluklar alıcıya aittir.
3. Carrige
Paid to (CPT) yani taşıma ücreti ödenmiş olarak teslim şeklinde satıcı nakliye,
gümrük ve navlun masraflarından sorumludur. Ürünlerin teslim edilmesinin
ardından risk ve sorumluluklar alıcıya geçmektedir. Ancak satıcının malları
sigortalatma zorunluluğu bulunmaz.
4. Carriage
and Insurance Paid to (CIP) yani taşıma ve sigorta ödenmiş olarak teslim
şeklinde CPT ile aynı sorumluluklar bulunmaktadır. Bu sorumluluklara ek olarak
nakliye sırasında malların kaybolması, hasar görmesi halinde risk ortaya çıkar.
Bundan ötürü sigorta yaptırılması zorunludur. CIP kuralları içerisinde yalnızca
asgari sigorta kapsamının karşılanması yeterli olmaktadır.
5. Delivered
at place (DAP) yani belirlenen noktada teslim şekli, satının malları yükleyip
kendi ülkesinin gümrüğünden geçirmesiyle yapılır. Mallar, istenilen varış
noktasına teslim edilene dek risk ve maliyetler satıcıya aittir ancak satıcı,
boşaltma işleminden sorumlu değildir.
6. Delivered
at place unloaded (DPU) yani belirlenen noktada boşaltılan teslim şeklinde
malların boşaltılmasından da satıcı sorumludur. Boşaltılma işleminin ardından
var olan tüm masraf ve riskler de alıcıya aittir.
7. Delivered
duty paid (DDP) yani gümrük vergisi ödenmiş teslim şekli, satıcının malları
alıcının ülkesinde belirlenen yere teslim ettiği teslimat şeklidir. İki
gümrükte de vergi ve masraflar, taşıma masrafları satıcıya aittir. Ancak satıcı
varış yerindeki boşaltma işleminden sorumlu olmaz. Bu taşıma şekli en büyük
sorumluluğun, riskin alındığı yöntem olarak geçmektedir.
8. Free
alongside ship (FAS) yani gemi yanında teslim, satının mallarının yüklemesini
yapıp istenen limana getirmesini kapsar. Gümrükleme işlemlerinin ardından
limanın içerisine bırakır. Bu şekilde satıcının yükümlülüğü sona ermiş olur.
9. Cost
and freight (CFR) yani mal ve navlun bedeli ödenmiş teslimat şeklinde satıcı
ürünleri varış limanına ulaştırmaktadır. Gümrük işlemlerinin de tamamlanmasının
yanında boşaltma işlemleri de yapılır. Bu kısımda da sorumluluk ve ücretler
satıcıya ait olsa da risk alıcınındır.
10. Cost,
insurance and freight (CIF) yani mal, sigorta ve navlun ödenmiş teslim şeklinde
satıcının deniz sigortası yaptırması gerekir. Bu sayede denizde yaşanabilecek
kayıp ve hasar durumları engellenmektedir. Satıcının yükümlülükleri de
belgelerin alıcıya teslim edilmesiyle son bulmaktadır.
11. Free
on board (FOB) yani geminin bordasında teslimat şekli, FAS teslim prosedürü
aynen uygulanır. Limana indirilen mallara ek olarak gemiye yükleme
yapılmaktadır. O aşamadan sonra da sorumluluk artık alıcıya ait olur. Alıcının
malların kaybolmasından, zarar görmesinden ve bu süreç içerisindeki giderlerden
sorumlu tutulmaktadır.
Var olan tüm ithalat ve ihracat
faaliyetlerinde farklı teslim şekilleri kullanılmaktadır. Öne çıkan durumlarda
hangi şartların kapsandığı da incoterms
açıklamaları ile aktarılmaktadır. Firmaların üzerine düşen sorumluluklar,
ilgili kategoriler ve detaylar da belirtilmektedir. İncoterms tablosu üzerinde yer alan şekiller, farklı durumlara göre
alıcı ve satıcı tarafların işlem belirlemelerinde kullanılır. Toplamda 4 ana
grubun olduğunu söylemek mümkündür. Bunlar da şu şekilde sıralanmaktadır;
1. E
Grubu: Çıkış
2. C
Grubu: Ödenmiş Navlun
3. F
Grubu: Ödenmemiş Navlun
4. D
Grubu: Varış
Hava kargo ve incoterms ile ilgili detaylı bilgi almak için
profesyonel Arkas Holding ekibi ile iletişime geçebilirsiniz.
Kaynak: Arkas Lojistik
Diğer Blog Yazıları
İletişim
Sadece bir telefon uzaktayız. İletişim sayfamız üzerinden dilediğiniz zaman bize ulaşabilirsiniz